Plan pracy logopedy w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Kotli
1. Zadania logopedy
• profilaktyka (zapobieganie powstawaniu wad i czuwanie nad prawidłowym rozwojem mowy);
• stymulowanie procesu nabywania kompetencji i sprawności warunkujących prawidłowy przebieg komunikacji językowej;
• czuwanie nad rozwojem mowy i doskonalenie jej;
• zapobieganie dysharmonii rozwojowych w tym również prawidłowa postawa i ruch ciała;
• stymulowanie rozwoju poznawczo- językowego;
• prowadzenie ćwiczeń kształtujących prawidłową mowę i doskonalące mowę już ukształtowaną tj.
– ćwiczeń ortofonicznych,
– ćwiczeń słuchowych,
– ćwiczeń rytmicznych,
– ćwiczeń usprawniających narządy mowy,
– ćwiczeń artykulacyjnych,
– ćwiczeń dykcji,
– ćwiczeń prawidłowego toru oddechowego,
– ćwiczeń prawidłowego gryzienia i połykania;
• współpraca z rodzicami, specjalistami i nauczycielami:
– uświadamianie ważności prawidłowej wymowy u dzieci, która jest powiązana z pracą aparatu
artykulacyjnego i współdziałanie całego ciała dziecka – pasma mięśniowe,
– zapewnienie pomocy o charakterze terapeutycznym i instruktażowym w sferach ogólnorozwojowych dziecka,
– udostępnianie opracowanych materiałów ;
• kierowanie na specjalistyczne badania, wynikające z przeprowadzonych wywiadów, obserwacji czy diagnozy;
• pedagogizacja rodziców.
2. Diagnostyka ( rozpoznawanie zakłóceń lub zaburzeń językowych)
– przeprowadzanie przesiewowych badań wymowy dzieci przedszkolnych i szkolnych;
– diagnoza logopedyczna;
– udostępnienie wyników badań zainteresowanym;
– zakwalifikowanie dziecka na zajęcia logopedyczne.
Badanie dziecka polega na indywidualnej diagnozie, z obserwacji własnej przeprowadzonej przez terapeutę, przeprowadzeniu wywiadu z rodzicami dziecka (o ile jest to możliwe), oraz na spostrzeżeniach nauczycieli.
Badanie dotyczy:
– budowy i funkcjonowania narządów mowy oraz słuchu,
– budowy i funkcjonowania narządu ruchu,
– funkcjonowanie słuchu fonematycznego,
– zahamowania i blokady emocjonalne u dzieci,
– zaburzenia sfery motorycznej, np. niezborność ruchowa, mała precyzja ruchowa motoryki dużej i małej, oraz
motoryki jamy ustnej,
– skierowanie na dodatkowe badania laryngologiczne, audiologiczne, ortodontyczne, psychologiczne, neurologiczne.
3.Terapia (usuwanie, likwidowanie wszelkich zakłóceń i zaburzeń komunikacji językowej, pomoc w przezwyciężaniu problemów dzieciom mających trudności z mówieniem, oddychaniem, rozumieniem mowy werbalnej, pisaniem i czytaniem)
a. objęcie opieką logopedyczną zdiagnozowanych dzieci,
b. systematyczne prowadzenie zajęć logoterapii w przedszkolach i szkołach ( w małych zespołach bądź indywidualnie),
c. rozwijanie kompetencji językowych,
d. umiejętności wypowiadania się,
e. wyrównywanie opóźnień mowy,
f. korygowanie wad wymowy,
g. korygowanie nieprawidłowości oddechowych,
h. stymulowanie rozwoju poznawczo- językowego,
i. usprawnianie procesów wzrokowo- ruchowo- słuchowych,
j. wyrównywanie dysharmonii w przypadku dzieci z zaburzoną koordynacją ruchową,
k. udzielanie porad i wskazówek.
Terapia logopedyczna to oddziaływanie mające na celu:
– usuwanie zaburzeń w pracy języka i jamy ustnej (gryzienie, połykanie, ssanie),
– usuwanie zaburzeń całego ciała dziecka (motoryka duża i mała),
– nauczanie mowy, która się nie wykształciła, bądź ma nieprawidłowe wzorce,
– wyrównywanie opóźnień rozwojowych,
– likwidacja pierwotnych przyczyn i skutków zaburzeń mowy,
– wyuczenie prawidłowego toru oddechowego przez nos przy jednoczesnym domknięciu ust.
Warunkiem prawidłowego wymawiania głosek są sprawne narządy mowy. Realizacja każdej głoski wymaga określonego układu artykulacyjnego i pracy określonych mięśni oraz współpracy mięśni całego ciała.
Terapię zaburzeń mowy można prowadzić indywidualnie lub zespołowo, w zależności od rodzaju i stopnia nasilenia zaburzeń.
Metodyka ćwiczeń logopedycznych w nauczaniu prawidłowej artykulacji uwzględnia:
a) ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mowy (język, wargi, podniebienie, żuchwa),
b) ćwiczenia oddechowe,
c) ćwiczenia słuchowe w różnicowaniu poprawnego i zaburzonego brzmienia,
d) ćwiczenia polegające na ustawieniu narządów mowy dla uzyskania prawidłowego brzmienia,
e) ćwiczenia wykonywane pod kontrolą wzrokową (lustro), kinestetyczną (dotykiem) i słuchową,
f) ćwiczenia usprawniające mowę wywołanych głosek i ich automatyzację (w izolacji, w sylabie, w wyrazie,
w zdaniu, w mowie spontanicznej),
g) ćwiczenia usprawniające motorykę dużą i małą,
h) ścisłą współpracę z domem i innymi nauczycielami, specjalistami pracującymi z dzieckiem.